Metin Türleri Soruları

6. "Doha kenti yakınlarında bir yer vardı. Avcılar buraya sık sık uğrarlardı. Burada iri ve dalları birbi- rine girmiş gür ağaçlar arasında özgür kuşlar yaşardı. Bir gün çirkin yüzlü, kötü huylu bir avcı, elinde sopası, sırtında ağı ile ormana girdi, ağını attı, üzerine yem taneleri serpti, yakın bir yerde saklandı." Bir fabldan alınan bu paragrafın aşağıdaki hikâye bölümlerinden hangisine ait olduğu söy- lenebilir? A Tekerleme Serim B 8) Düğüm D) Çözüm S

4 Aşağıdaki metinlerden hangisi türü yönüyle diğerlerinden farklıdır? A) Kitapları ne yanlış bulmak için ne de olduğu gibi kabullenip konuşmalarında konu etmek için oku. Bazı kita plardan insan yalnız zevk alır, bazılarını olduğu gibi yutar, bazılarını geveler ve hazmeder. Yani bazı kita- plardan yalnız birtakım parçalar okunur, bazıları baştan başa ama inceden inceye araştırılmadan, bazıları ise. dikkat ve özenle okunur. B) En eski devirlerden günümüze dek Türk toplulukları arasında görülen yaygın inanışlardan birisi de ağacın ya da belli ağaç türlerinin kutsal kabul edilmesidir. Bu anlamda, ağaç kültünün Türk sosyal hayatında önemli bir yere sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Muhtemelen, mevsimden mevsime kendini yenilemesi ve daha birçok özelliğinden dolayı olsa gerek ağaç, Türk toplulukları arasında hayatın ve sonsuzluğun timsali olarak görülmüştür. C) Zamanın kıymetini insanoğlu ne yazık ki genç yaşlarda iken bilemiyor. Gençlere bakıyorum, bir şey öğrenme- lerine yarayacak en kıymetli zamanlarını boşu boşuna, bir mirasyedinin para harcaması gibi harcıyorlar. Har- canan para yeniden kazanılabilir ama boşuna harcanmış zamanı geri alıp yerine koyamazsınız. Bu nedenle rast geldikçe anılarımı anlatarak, aslında bunu bahane ederek uyarıyorum onları. D) Bir başkasının kusurunu aramak ne yanlış bir iştir! Ama bunu meşgale edinmiş birçok insan var. Kabul edelim ki yaptığı doğrudur, kusurunu bulduğu insanı uyarır mı, kendini düzeltmesini salık verir mi? Hayır, bunların hiçbirini yapmaz. Yaptığı tek şey bulduğu kusurları diğerlerine anlatmaktır. Bunun savunulabilir bir tarafı ola- bilir mi? Böyle bir özellik beğenilebilir mi? OONITELIK www.LAK 20 Son

3. Aşağıdakilerden hangisi bir masalın farklı bir bölü- münde yer alır? A) Gönüllerde ve gözlerde sevgi ışıkları yanmış. B) O geceden sonra iki kardeş, bir daha kavga etmemiş. Mutluluk güneşi üzerlerinden hiç gitmemiş. Her taraf gündüz gibi aydınlanmış. Geceleri, altında, ateş yanan bir şehir varmış. senin şa Bu par dakiler 33 B) CL

PARAGRAFTA ANLAM 10. Aşağıdaki metinlerin hangisinde "zaman, mekân, karakter, üçüncü kişi anlatımı" özelliklerinin hepsi vardır? A) Çiçekçi, karanfilleri jelatin kağıdına sardı güzelce, tutuşturdu eline. Hiç düşünmemişti çiçekleri nasıl götüreceğini. Utanirdi böy Cice le şeylerden. Bir bayram gazetesi aldı, koydu çiçekleri arasına. Artık nereye olsa gidebilirdi. Dokundu kapıdaki zile. Ev, tıklım tik lim misafirdi, bir yılgınlık çöktü içine. Elindekileri kapıdan verip gitse ne iyi olurdu! İster istemez girdi içeri, merdivenleri çıktı. BY Hep beraber atlı arabayı tekneye bindirdiler ve karşı kıyıya geçmek üzere küreklere asıldılar. Semyon'un Vasily Sergeich diye hi- tap ettiği adam yolculuk boyunca çıt çıkarmadan ayakta dikilip durmuştu. İnce dudaklı ağzını sıkı sıkıya kapamış, gözlerini sabit bir noktaya dikmiş kalmıştı. Arabacı, efendisinin yanından ayrılmak için kendisinden izin istemiş fakat o sanki hiç işitmemiş gibi cevap dahi vermemişti. Ay, batıdaki ovaya doğru inmiş, bir ucu toprağa değecek gibi. Neredeyse kızarıp batacak. Doğudaki dağlanın arkasından ince ak bir ışık kümesi fışkırırcasına usuldan usuldan dağların tepeleri ağarıyor. Toprak damlı bir evde yaşlı nine diz çöküp torununun üstüne eğilmiş, kımıldamadan bakıyor. Çocuğun başı yastıktan yana kaymış, boynu ipincecik, yüzü sarı. Neredeyse soluk bile almıyor. Hasta olduğu her hâlinden belli. Vapur Doğu Akdeniz limanlarından birine yaklaştığı zaman ortalık kararmaya başlamıştı. Güneşin biraz evvel battığı, denizle bu- lutların birbirine karıştığı yerde turuncu yığınlar; bunun karşısında, Torosların üzerinde ise karlı tepeleri saran al al tüller vardı. Va pur kısa, kalın bir şeydi. Yarım asırdan beri fırçalanıp silinmekten yarı yarıya incelmiş ve aralarındaki zifti dökülmüş olan güverte tahtaları, sıcakta yan yatıp hızlı hızlı soluk alan sıska bir köpeğin kaburgaları gibi, kimildayıp duruyordu.

2. eri Temelli Sorular Ügreten Sorular 4. BÖLÜM 1. Bir insan yabancı dilleri ne kadar iyi öğrense de ana dilinde kurduğu iletişim kadar o dillerde tam an- lamıyla sağlıklı bir iletişim kuramaz. Her dilin kendi yapısından kaynaklanan farklılıklar; şive, telaffuz, vurgu ve tonlama gibi konuşma diline özgü önem- li anlam belirleyici ögeler yabancı bir dille iletişimi zorlaştıran ögelerdir. Bütün bu olumsuzlukları bir an için bir kenara bıraksak bile kişinin öğrenebile- ceği yabancı dil sayısı sınırlıdır. Dolayısıyla bütün dünya ile, yabancı diller öğrenerek doğrudan bir iletişim kurabilmek imkân dâhilinde değildir. Fakat farklı toplumlardan ya da farklı gruplardan insanlar bir karikatüre baktığında o toplumun dilini hiç bilme- seler de verilmek istenen iletiyi rahatlıkla anlayabilir ve yorum yapabilirler. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Roman C) Öykü B) Deneme D) Hatıra METİN TÜRLERİ Yahya Kemal BEYATLI

2. Daha çatal, bıçak, kaşık icat edilmemişken İsmail'e inen koç, kurban edilmemişken Bir kavga başlamış ki nasip kısmet uğruna Kapağı ver, kulpu al, kurbanı hiç soran yok Yıllardır sürüp giden bir pay alma çabası Topu topu bir dilim kuru ekmek kavgası NAG Bazen durur bakarım bu ibret tablosuna Kimi tatlı peşinde, kimininse tuzu yok b Alnı açık, gözü toklar buyursunlar baş köşeye HER Zwe Kula kulluk edenlerse ömür boyu taş döşeye Nefsine hâkim olursan kurulursun tahtına NAME FOR Çalakaşık saldırırsan ne çıkarsa bahtına ANGS Bu şiirin ana duygusu aşağıdakilerin hangisi- dir? A) Umutsuzluk B) Umursamazlık C) Kıskançlık D) Açgözlülük Bh mozaik Mozaik 105

18 Gelecek Derse Hazırlık 1. Yörenizde bilinen bir masalı araştırınız. 2. Öğretmeninizin, hazırlıklı konuşma yaparken uymanız gereken kurallarla ilgili açık lamalarını dikkatle dinleyiniz. Ardından aşağıdaki masal yazar veya derleyicilerinden birini seçiniz. Seçtiğiniz kişiyi tanıtan bir hazırlıklı konuşma hazırlayınız. Hazırlıklı konuşmanızı zenginleştirmek amacıyla görsellerle destekleyiniz. Hazırlıklı konuşmanızı yapmadan önce mutlaka prova yapınız. Eflatun Cem Güney . Pertev Naili Boratav Şükrü Elçin Saim Sakaoğlu Naki Tezel

Abone oldum Evimize her hafta Çocuk dergisi geliyor. Önce babam, Sonra annem, Daha sonra da ablam okuyor. Sıra bana gelince Kardeşim ağlamaya başlıyor. Babam da sen büyüksün deyip ÇOCUK DERGİSİ Aşağıda verilen kelimeleri anlamlar ile eşleştiriniz Alıyor elimden dergimi, Kardeşime veriyor. Eğer yırtılmazsa tabii Ben de okuyorum. Ama bir şey var ki Kendileri okurken Benim de küçük olduğumu Neden düşünemiyorlar, Bunu bir türlü anlamıyorum. Yalvaç URAL

15. Aşağıda bazı yazı türleri ve türlerinin örneklendiği metinler verilmiştir. YAZI TÜRLERİ HİKÂYE || III FABL IV MASAL HABER METNİ Ormanın birinde zalimliği ve kötülüğüyle nam salmış bir aslan yaşarmış. Bütün orman hayvanları on- dan korkar ve çekinirmiş. Gün gelmiş, aslan yaşlanmış ve elden ayaktan düşmüş. Kimseye zararı dokunamaz hâle gelmiş. Bunu fırsat bilen orman hayvanları toplanarak aslandan intikam almaya karar vermişler. Aslanı sıkıştırıp çifte, tekme atmaya başlamışlar. Kimi ısırmış, kimi pençe atmış. Aslanı bir güzel döverek kötü günlerin acısını çıkarmışlar. Aslanın da aklı başına gelmiş, "İyilik yapan iyilik, kötülük yapan kötülük bulur." demiş. Cevdet, başına geleceklerden habersiz bir şekilde evden çıktı. Güneş, tam tepedeydi. Hayat, bu genç adama adeta gülümsüyordu. Öğlene kadar şevkle çalıştı. Öğle yemeğinden sonra biraz dolaşmak için dışarı çıktı. Tam iş yerinin karşısındaki kaldırıma geçmişti ki onu gördü: Hayatını mahvedecek olan kadını.... 16 Kasım Cumartesi günü saat 05.28 sularında, Bursa'nın Osmangazi ilçesinde 3.0 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Kandilli Rasathanesine göre deprem yerin 5.3 km altında meydana geldi. Depremin gece yarısı olmasından dolayı bazı vatandaşlar tarafından deprem hissedilmese de depremi hisseden vatandaşlar soluğu sokakta aldılar. Numaralanmış yazı türleri ile metinler eşleştirildiğinde hangi yazı türü dışta kalır? A) I. B) II. C) III. D) IV. Türkçe Testi Bitti. Sosyal Bilgiler Testine Geçiniz. 1. DENEME

10. Şiir, öteki türlerin hiçbirine benzemez. Dil, şiiri şi- ir yapan tek malzemedir. Şiir anlatmaz okura, is- ter ki okur düşünsün, bulsun. Dümdüz konuşmaz şiir. Hiçbir öykü yazarı, "Üstünde ilkbahar bir en- tari..." demez; "Üstünde çiçekli bir elbise vardı." der. Bir kadının üstündeki bir elbiseyi olsa olsa şair "ilkbahar bir entari" diye anlatır. Şiirin çekim gücü buradan gelir. Bu parçada şiir diliyle ilgili aşağıdaki anlatım özelliklerinden hangisi vurgulanmıştır? A) Etkileyicilik B) Tutarlılık C) Sadelik D) Duruluk

cektir. ilecektir. r. i şunlar bilin- SORU 2. Bir firma aşağıdaki aşağıda ülkelere araştırmacı gönderecektir. Çin ve ABD'ye ikişer kişi, diğer ülkelere birer araştırmacı gönderilecektir. Bu ülkelere gidecek araştırmacılar ye bu araştırmacıların seçileceği gruplar altta verilmiştir. Rusya ABD Ülkeler Çin Almanya İngiltere Fransa 1. Grup Araştırmacılar Selma Cem Merve Juck Kübra Kimin hangi ülkeye gideceği ile ilgili şunlar bilinmektedir: Çin'e giden iki kişi de 1. gruptandır. ABD'ye gidenler farklı gruptandır. Selma ve Cem aynı ülkeye gidecektir. Almanya ve Fransa'ya gidenler aynı gruptadır. Sıla, Rusya'ya gidecektir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir? A) İngiltere'ye gidecek araştırmacı Kübra'dır. BY Çin'e gidecek araştırmacılardan biri Naz'dır. C) Almanya'ya gidecek araştırmacı 1. gruptadır. D) İngiltere'ye gidecek araştırmacı 2. gruptadır. CIN 2. Grup Araştırmacılar SELMA 4. BÖLÜM FUAT Naz Ali Sila Fuat CEM LUBRA NA2 MERVE NA2 Ali 3. Bir etkinlikte "katla, kes, şekillendir" çalışması yapılacaktır. Kare şeklindeki bir kâğıt, okla gösterildiği kilde katlanacaktır. Kâğıttan yeşil çizgilerle gösterildiği gibi kare şeklinde bir parça kesilecektir. SKA Rusya

0. ise; avluya girilir. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Fabl C) Ani apidan gimaiginde B) Hikâye D) Gezi yazısı abish I. Betimleyici anlatımdan (resmetme, tasvir etme) yararlanılır. II. Çok kuvvetli bir gözleme dayanır. IH. Görülen yerlerle ilgili duygu düşünceler yansıtılır. IV. Anlatılanlara gerçekliklerin yanında hayal gücü de katılır. Numaralanmış özelliklerden hangisi gezi ya- Zısı için söylenemez?

bilir. en bir dili vardır. Ateşten Gömlek ve Sinekli Bakkal, en ünlü eserleri arasındadır. Bütün eserlerinde kadın kahrs- 'te Istanbul'da doğmus, 1964'te hayata veda etmiştir. Kısa ve fiilsiz cümleleri, sade manların daha kuvvetli ve canlı anlatıldığı, tanıtıldığı görülür. Halide Edip Adivar, şahıs yaratmada çok başa- rılıdır. Cumhuriyet Dönemi'nin en çok okunan eserlerini yazmıştır. 17. Aşağıdaki parçalardan hangisinde yay ayraç içindeki hikâye unsuruna yer verilmemiştir? A) Büyük kubbeli serin divan; bugün daha sakin, daha gölgeliydi. Pencerelerinden süzülen mavi, mor, sincap rengi bahar aydınlığı; çinilerinin yeşil derinliklerinde birikiyor, koyulaşıyordu. Yüksek ipek şiltelere diz çökmüş yorgun vezirler, önlerindeki halının renkli nakışlarına bakıyorlardı. (Kişi) B) Şehzadeliğini ata binmekten, cirit oynamaktan, silah kullanmaktan çok kitapla geçiren bilge Bayezid'in ya- radılışı son derece uysaldı. Şiiri, bilgeliği, tasavvufu sever; savaştan, mücadeleden nefret ederdi. Her gün saatlerce kitap okur, okudukları üzerine düşünürdü. (Zaman) C) iki dakika geçmeden odanın sedef kakmalı, ceviz kapısından palabıyıklı, iri, levent, şen bir adam girdi. Ince siyah kaşlarının altında iri gözleri parlıyordu. Belindeki silahlık boştu. Bütün kullarının etek öpmesine alışan sadrazam, bir an eteğine kapanılmasını bekledi. (Olay) D) Avucunda sıktığı kâğıdı yanına koydu. Yine Muhsin Çelebi'ye baktı. Ortasında geniş bir kılıç yarasının izi parlayan yüksek alnı, al yanakları, yeni tıraşlı beyaz ve kalın boynu, biraz büyücek ipki Şehname sayfalarında görülen eski kahramanların resimlerine benziyordu. (Yer) eğri burnu, ince sarığı... GUNAY YAYINLARI C SINIF

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eş sesli (sesteş) sözcük yoktur? A) Sen çekil, ben oturacağım oraya. B) Demosthenes, sözün tam burasında kürsüden ayrılmış. C) Biraz dinlenmek ve öğle yemeğini yemek için birlikte bir su başına çökmüşler. D) Konuşmamı bitiriyorum fakat size bir- kaç cümlelik bir hikâye anlatacağım.

Kutup ayılarının temel besin kaynağı halkalı fok- lardır. Kutup ayıları yıllık enerji ihtiyaçlarının bü- yük kısmını bahar aylarında deniz buzulları üze- rinde bu fokları avlayarak karşılar. Vücutlarına depoladıkları yağı ise deniz buzullarının çok kü- çüldüğü ve besin bulmanın zorlaştığı yaz ayların- da enerji ihtiyaçlarını karşılamak için kullanırlar. Kutup ayılarının avlanmasında deniz buzullarının önemli rolü vardır. Deniz buzulları kutup ayıları- nın açık denizde uzak mesafelere ulaşmasına, böylece daha fazla fok avlayabilmelerine imkân sağlar. Kutup ayıları deniz buzullarının üzerinde- ki foklara sessizce yaklaşır ve aniden saldırarak avını yakalar. Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Ani C) Deneme B) Makale D) Haber metni

1 Metin Türle Yazarın herhangi bir konu üzerinde kesin sonuçlara varmadan kendi görüş ve düşüncelerini, kendi kendine konuşuyormuş gibi anlattığı yazılardır. →Sonbet Aşağıdakilerden hangisi, açıklaması verilen metin türüne örnek sayılabilir? A) Türk gazeteciliği bir buçuk asrı devirdi. İlk Türk fikir gazetesi 1860 yılında çıkmaya başlayan "Tercüman-ı Ahval"dir. Bu gazeteyi çıkaran, zamanın aydın gençlerinden Agâh Efendi'dir. Ünlü şair ve yazar Şinasi de yazılarıyla Agâh Efendi'ye destek olmuştur. B) Sabaha karşı Plevne'den geçiyorduk. Alaca karanlıkta pencereyi açtım. Plevne Ovası'nı görmek, burada bıraktığım atalarımın varlığını hissetmek istiyordum. Ekinleri okşayarak yüzüme doğru koşan rüzgâr, bana onlardan haber getiriyor gibiydi. C)Akşam olunca sokaktan geçen yoğurtçunun sesini duyunca mutlu oluyorum. Şaşırmayın buna. Sokağın sesini dinlemek, bana bu şehirde yalnız olmadığımı düşündürüyor. Bazen yoğurtçunun sesi, bazen sokakta oynayan çocuklar eşlik ediyor yalnız akşamlarıma. Ya sizin? D) Bir işe girişmeden önce enine boyuna düşünmelidir. Fakat işe giriştikten ve sonucu beklemeye başladıktan sonra elasi tehlikeleri tekrar tekrar düşünerek korkuya kapılmamalıdır. Tersine, kendini artık bu işten tümüyle kurtarmalı, düşünme faslını kapatmalıdır. 3. HIZ YAYINLARI