
Ortaokul Türkçe
Yazı (Metin) Türleri Soru Çözümü
CT
Yaşanmış olayların üzerinden belli bir zaman
geçtikten sonra anlatıldığı metinlere ani denir.
Anı, yazarın bizzat yaşadığı bir olay olabileceği
gibi kendi başından geçen değil de tanık oldu-
ğu olaylardan da oluşabilir.
Bir sanat eserinin içeriğini, üslubunu, güçlü ve
zayıf yönlerini ortaya koyan yazılara eleştiri de-
nir. Eleştiri okuyucuya yol gösterir ve eserin
daha iyi anlaşılmasını sağlar.
As
Gazetelerin belirli köşelerinde yazılan kısa,
güncel yazılara fikra denir. Fıkrada güncel
olaylarla ilgili düşünceler yer alır.
Bir yazarın herhangi bir konudaki duygu ve dü-
şüncelerini karşısındakiyle konuşuyormuş gibi
anlattığı yazılara sohbet denir. İçtenlik ve do-
ğallık sohbetin özelliğidir.
sohbet
Fikrd
Aşağıdaki metinlerden hangisi, bu türlerden birine örnek olarak gösterilemez?
A) Doğu'nun sınırlarına sığmayıp bulunduğu coğrafyayı, çağları aşan ölümsüz ve uzun hikâyesidir Leyla ve
Mecnun. Her ne kadar Arap kabilelerin birinde yaşayan Kays ile Leyla'nın aşk hikâyesini konu edinmekteyse
de hikâye; sadece Arap coğrafyasında yazılıp okunmakla kalmamış, bütün bir Doğu medeniyetinde yaygın-
laşmıştır. Arap, Fars, Türk, Urdu edebiyatlarında ele alınan hikâye; her kültürde -birtakım ufak tefek farklılık-
larla da olsa- kendisine yer bulmuştur. Öyle ki Türk, Fars ve Urdulu şairler, hikâyeyi ele alırken bulundukları
coğrafyadan, kültürden bir şeyler katmışlardır. Böylelikle hikâye, bütün bir Doğu medeniyetine hitap eden bir
öyküye dönüşmüştür.
B) Aşk ve sevgi aynı hizadan baktırır insana. İkinin bir olmasıdır aşk. İkinin aynı yerde buluşmasıdır sevgi. Birinin
diğerini sarıp sarmalamasıdır şefkat. Üşüyene üflenen ilik nefes, isitmasa da... Yolda kalmışa yürüme heve-
sidir, vardırmasa da. Ansızın beliren ışık, karanlığın ortasında her yeri aydınlatmasa da... Küçük bir tutamaktır
uçurumun yanı başında. Belki kurtarır düşmekten, belki kaçınılmaz kader ama anlık tebessümün parıldadığı
yüzden anlık sevgi yayılımıdır yansıyan yüzeye.
C) Bir yaz günüydü, galiba temmuz ayındaydı. Teyzemin Kanlıca'da oturan kızı, küçük oğlu Ali ile beraber bize
misafir gelmişti. Büyükler, ninemin odasına çekildiler. İki üç yaş kadar küçüğüm Ali ile ben de soluğu doğru
selâmlıkta aldık. Vapur iskelesi bitişik, deniz önümde, bana karışacak kimseler uzak. Bahçe her yaramazlığa
müsait, havuzun içi kırmızı balık doluydu. Bana olta verecek, yem hazırlayacak, emirlerimi dinleyecek kayıkçı
uşak hep orada. Haremde ne işim var benim? "Gel seninle denizden su çekip boşaltalım Ali!" Annesi biraz
eyvel tertemiz, güller gibi giydirmiş kuşatmış. Kimin umurunda? Merdiven altında iki boş ilâç şişesi, dolapta
bir yumak sicim bulduk. Haydi, deniz kenarına!
Con
Yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle yaşanan karantina süreci, küresel karbon salınımını büyük oranda
azalttı. Uluslararası bir araştırma grubunun yakın zamanlarda yaptığı çalışmaya göreyse bu durum fazla
uzun sürmeyecek. Atmosferdeki karbondioksit miktarı -son on yıldır- her yıl yaklaşık %1 oranında artıyordu.
Araştırmacılar, özellikle karantina önlemleri nedeniyle kara ve deniz ulaşımında kullanılan araç sayısının azal-
masının yanı sıra birçok fabrikanın çalışmaya ara vermesi sonucu üretimin ve enerji kullanımının düşmesinin
bu durumun nedeni olduğunu söylüyor. Uçuş kısıtlamalarının küresel karbondioksit salınımının azalmasına
sağladığı katkı ise daha az.
7
13.
TÜRKÇE
20
09