Söz Sanatları Soruları

16. Şair, sevgiliye güven vererek ona kavuşacağını ama bunun belli bir zamanının olmadığını anlattığı dizeler- de benzetme sanatından ve sözcük tekrarlarından yararlanmıştır. Bu cümlede anlatılan dizeler aşağıdakilerden hangisidir? A) Dilimde sabah keyfiyle yeni bir umut türküsü Kar yağmış dağlara, bozulmamış ütüsü. Rahvan (binek hayvanı) atlar gibi ırgalanan gökyüzü Gözlerimi kamaştırsa da geleceğim sana 7x Gürs ↑ ↑ Aydin Baris Dout Edn B) Ben güneş gibi gireceğim her dar kapıdan Kimseye uğramam ben sana uğramadan Kavlime (sözüme sadığım, sadığım sana Takvim sorup hudut çizdirme bana 16clip C) Bak işte, notalar karıştı, ezgiler muhalif Hava kurşun gibi ağır, yağmursa arsız Ne güzellik ne de tat var baharsız Güzellikleri yaşamak için geleceğim sana D) Beklesen de olur beklemesen de Gecesi uzun süren karlar, buzlar ülkesinde Hangi ses yürekten çağırır beni sana Geleceğim diyorum, takvim sorma bana te hat Futbol Aydin /→ Galip →Daut Basketbol Aydin/→ Galip →n/ → keht Gelie Tehat Ayd Esin Comil Cen Deut Gu

SIKLED 14. Doğadaki bir varlığın özelliğinin doğadaki başka bir varlığa aktarılmasına doğadan doğaya aktarma denir. Örneğin "Ormandaki bu yalnız ağaç da kanat çırptı." cümlesinde kanat çırpma özelliği "kuş"a ait- ken bu özellik ağaca aktarılmış "ağaç" kanat çırp- mıştır. Buna göre, I. Kalabalık bir hayvan sürüsü dağdan aşağı doğru akıyordu. II. Bu karanlık ve soğuk günde karlar penceremin önünde uçuşuyordu. III. Deli gönlüm dalgalanır yine böyle akşamlarda. numaralanmış cümlelerin hangilerinde "doğadan doğaya aktarma" vardır? A) I ve II. B) I ve III. C) II ve III. D) I, II ve III. arlı gemi ve tren- mı oldukça ko- arabalarıyla ve ulukların yerini forlu yolculuk aki gelişmeler ştırdı. iştir. dır. ebilir? 17. E

.. Seslenme bildiren bir söz kullanılmıştır. Sur. AZIANTEP • Benzetmeden yararlanılmıştır. Abartma yapılmıştır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu özelliklerin tümüne yer verilmiştir? A) Ela gözlüm ben bu ilden gidersem B) Zülfü perişanım kal melul melul Kerem et aklından çıkarma beni Ağla, gözyaşını sil melul melul. C) Ey unutuş, kapat artık pencereni Çoktan derinliğe çekmiş deniz beni Çıkmaz artık sular altından o dünya Bir duman yükselir gibidir kederden. BEY Hey gaziler bir seyrana uğradım Söylenecek dinlenecek hâl değil Dokuz kişi bir pireyi kovalar Ardı sıra erilecek hål değil. Vurulmuş tertemiz alnından, uzanmış yatıyor, Bir hilâl uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor! Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker! Gökten öpse o pâk alnı değer. BELcdad me

2. (1) Kapadokya'da gezilecek yerlerin en popü- lerlerinden biri, Derinkuyu. (II) Bu ihtiyar ama zamana dayanmaya kararlı antik yer altı şeh- ri, aynı isimdeki Derinkuyu ilçesine konum- lanmış. (III) Derinkuyu yer altı şehrine gitmek için kişisel aracınızla ilçe merkezine ulaşabi- lirsiniz. (IV) Ayrıca Nevşehir'den kalkan oto- büslere binebilir ya da taksi tutabilirsiniz. Bu metinde numaralanmış cümlelerin han- gisinde söz sanatına başvurulmuştur? A) I B) II C) III D) IV www.krakademi.com 2

A tinlerde veya bir şiirde geçen bir kişi, nesne veya bir yer ona mahsus özellikleriyle anlatılarak betimleme yapılır. 11. Anlatıların okurun zihninde canlandırılacak şekilde anlatılmasına betimleme denir, genelde öykülemenin olduğu me Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde betimleme yapılmıştır? A) Öyle dalmışım ki bu akşamüstü Komşu arsadır gözümde gökyüzü Ben dünyadan bihaber bir çocuğum Kayıp zıpzıplarımı arıyorum B) Eski bir Türkçe kitabında Rastladım sana Koşun çocuklar, koşun komşu kızlar Avuçlarıma sığmıyor yıldızlar -B Sırtın pencereye dönüktü Odan kararmak üzereydi Usulca öne düşmüştü başın Yorgun bir düşü taşıyordun omuzlarında D) Dalgalandığın yerde ne korku ne keder Gölgende bana da bana da yer ver Sabah olmasın, günler doğmasın ne çıkar Yurda ay yıldızın ışığı yeter C) Bugün hayat öylesine rahat Bugün yürekler öylesine ferah Bugün insanlar öylesine kardeş Toylar, düğünler tam bizim için

9. 11. Aym ve Ter içindeydim. Yüzümde, bedenimde, ensemde sanki yüzlerce ter tanesi birer kırkayak olup gezini- yordu. Kurulanmak faydasızdı. kişileştirme Bu parçadaki söz sanatı aşağıdakilerden han. gisinde vardır? A) Bir bulut gezer yayla yayla Anadolu'yu Bir baştan bir başa selam götürür. B) Durup tekbir alır dağlar A,B Döner dağlarda kartallar e) Iriydi Elif, kuvvetliydi kağnı başında Elma elmaydı yanakları, üzüm üzümdü gözleri Farz et denize çıktım Su biter, derdim bitmez KA YON

9. Ben bir ayrık otuyum Ne buğday amcam, ne pirinç dayım Mısırla akraba bile değilim Bir yeşermeye göreyim Kızmasınlar hâlim duman Canıma kastederler yapabilseler Ama nafile kurumam Bu metindeki söz sanatının tanımı aşağıdakilerden hangisidir? A) Günlük hayatta korkulan ya da tiksinilen, kötü şey- ler çağrıştıran sözcüklerin yerine gönle, kulağa hoş gelen sözcükler kullanmaya "güzel adlandırma" denir. B) Bir sözcükle anlatılabilecek bir kavramı, birden fazla sözcükle anlatmak, "dolaylama" olarak adlandırılır. C) Insan dışındaki varlıklara söz söyletme, "konuştur- ma" (intak) olarak adlandırılır. D) Benzetme amacı güdülmeden bir sözün yerine anlamca ilişkili başka bir sözün kullanılmasına "mecazımürsel" (ad aktarması) denir. pleme

J Leylak renkli sisler içinde eriyen Marmara'nın kubbeli, inca minareli, uzun ve uyumuş ufuktannda, büyük ve beyaz kenarlı bulut- lar, parçalanmış köpük dağlanı hâlinde yavaş yavaş büyüyor, dağılıyor, toplanıyor; derin çukurlarında yüksek tepelerinde mor- buatre luklar, koyu mavilikler birikiyordu. Haziranın yakıcı güneşi, vapurun dumanlardan ve yağmurdan esmerleşmiş tentelerine düşüyor, 11 #11 bazen duran ve yine birden esmeye başlayan kararsız rüzgân sanki dlıklaştırıyordu. IV kisiustir vry? Bu metinde altı çizili bölümlerden hangisi bir söz sanatının göstergesi değildir? (A) B) W e) III D 8. SINIF/TÜRKÇE TESTI Diğer Sayfaya Geçiniz 3

BÖLÜM 4. Musa, Türkçe öğretmeninin verdiği bir ödev için aşağıdaki metni yazmıştır. fis bir gölgelik oluştururdu. Geniş yaprakları pencereleri süsler, üzüm zamanıysa iri ve lezzetli salkımlar dallarda bir o ya kendini bildi bileli bu asma, evin ön duvarını sardıktan sonra damdaki asmaya tırmanır, tüm asmaların üstünü örterek ne- Pencerenin önünde kıpırdayan asma yapraklarının gölgesi yerdeki pembeli beyazlı savanın üzerine vurmuştu. Mustafa, na bir bu yana sallanırdı. Öğretmen, metni okuduktan sonra Musa'ya şu önerilerde bulunmuştur: 1. Aralarında değişik yönlerden ilgi bulunan iki şeyden zayıf olanı kuvvetli olana benzetebilirsin. II. İnsan dışındaki varlıklara insana özgü nitelikler vererek daha etkileyici bir anlatıma ulaşabilirsin. III. İnsan dışındaki varlıkları konuşturarak, anlatmak istediğini farklı bir şekilde dile getirebilirsin. IV. Bir şeyi olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek anlatımı çarpıcı hâle getirebilirsin. Musa, yazdığı metni bu öneriler doğrultusunda değiştirerek aşağıdaki metni oluşturmuştur. Pencerenin önünde kıpırdayan asma yapraklarının gölgesi yerdeki pembeli beyazlı savanın üzerine vurmuştu. Mustafa kendini bildi bileli bu yaşlı ve gariban asma evin ön duvarını sardıktan sonra damdaki asmaya tırmanır, tüm asmaların üs tünü örterek nefis bir gölgelik oluştururdu. Geniş yaprakları pencereleri süsler, üzüm zamanıysa iri iri salkımlar “Ye beni!" diye bağırır, dallarda sallanırdı. Bu bilgilere göre Musa, değiştirdiği metinde öğretmeninin önerilerinden hangilerini uygulamıştır? A) I ve III. B) I ve IV. C) II ve III. D) II ve IV.

9. Günler haftaları, haftalar ayları, aylar ise yılları kovalıyordu. Zamanın böylesine hızlı geçtiği bir zamanda çok becerik- li bir bahçivan vardı. İşinin ehli bu bahçıvanın hünerini, il- gisini ve bilgisini gözler önüne serdiği bir bahçesi vardı. Bahçeye girenler bayram ederdi. İçlerine huzur ve mutlu- luk dolardı. Bahçeyi böylesine özel ve güzel kılan, çeşit çe- şit çiçeklerdi. Bu metindeki söz sanatıyla ilgili aşağıdakilerden han- gisi doğrudur? A) İnsan dışındaki varlıklara insana ait özellik verilerek ki- şileştirme yapılmıştır. B) Nitelik olarak zayıf bir unsur, nitelikçe güçlü olana ben- zetilmiştir. C) Bir durum olduğundan daha fazla gösterilerek abartıl- miştir. D) Birbiriyle zıt kavramlar bir arada kullanılarak karşıtlık oluşturulmuştur. 1

Yıldızları avuç avuç, Toplayarak bir taç yaptım. Hemen döndüm yeryüzüne, Annemin başına taktım. Bu şiirin ana duygusu aşağıdakilerden hangisidir? Yıldızlara gitme özlemi Çiçek sevgisi Anne sevgisi Yeryüzüne duyulan hayranlık

olmuşlardır. Kenan her- idir. fo- liy- 37 dk TÜRKÇE 19-09 Stort . Benzetme yapılmıştır. . Ünsüz yumuşamasına uğramış sözcük vardır. . Dize sonlarında ses benzerlikleri bulunmaktadır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu özelliklerin tümü yer almaktadır? B) Yine mi ağladın kirpikler nemli Dostum niçin giyinmişsin karalar Çiğ düşmüş gül gibi yüzünden belli Senin derdin bu sinemi yaralar Bütün kusurumuzu toprak gizliyor Merhem çalıp yaralarım düzlüyor Kolun açmış yollarımı gözlüyor Benim sadık yârim kara topraktır O D) DENEME-7 37 g 19-46 Beni hor görme kardeşim Sen altınsın ben tunç muyum Aynı vardan var olmuşuz Sen gümüşsün ben sac miyim Benim her derdime ortak sen oldun Ağlarsam ağladın gülersem güldün Sazım bu sesleri turnadan m'aldın Pençe vurup sarı teli sızlatma

muşlardır. Kenan ner- dir. fo- iy- TÜRKÇE 4. ● Benzetme yapılmıştır. 19-09 Stort • Ünsüz yumuşamasına uğramış sözcük vardır. • Dize sonlarında ses benzerlikleri bulunmaktadır. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bu özelliklerin tümü yer almaktadır? A) B) C Yine mi ağladın kirpikler nemli Dostum niçin giyinmişsin karalar Çiğ düşmüş gül gibi yüzünden belli Senin derdin bu sinemi yaralar O Bütün kusurumuzu toprak gizliyor Merhem çalıp yaralarım düzlüyor Kolun açmış yollarımı gözlüyor Benim sadık yârim kara topraktır 37 dk D) DENEME-7 37 19-46 Beni hor görme kardeşim Sen altınsın ben tunç muyum Aynı vardan var olmuşuz Sen gümüşsün ben sac mıyım Benim her derdime ortak sen oldun Ağlarsam ağladın gülersem güldün Sazım bu sesleri turadan m'aldin Pençe vurup san teli sızlatma

o 4. Konuşturma, insan dışı varlıkları insan gibi konuş- turma sanatıdır. • Mübalağa (abartma); bir niteliği, olduğundan çok üs- tün veya aşağı gösterme sanatıdır. ● Tezat (karşıtlık), birbirine zıt kavram veya durumların bir arada kullanılmasıyla oluşan sanattır. Aşağıdakilerin hangisinde, açıklaması verilen sa- natlardan herhangi birine yer verilmemiştir? A) Sarı tambur benim adım, Arşa çıkıyor feryadım! K BEski defterlerde sararırmış yaprak. Beni bana gösterecek anlamdı, almışlar. C) Omrümde zararsız günün bilmem Her senede yüz milyonluk kârım var D) Kaz kaldırmış başın bakar, A Kırk gün oldu kaynatırım kaynamaz.

12. Zamana direnmekten yorgun düşen sapsarı fotoğraflar... Gidenlerin altını daha koyu çizen bir kalem dokunmuş sanki her birine. Kalanlar silik, kalanlar varla yok arası. Gidenler en belirgin olanı. İkimiz de siliğiz hâlâ. Henüz dokunmadı kara mü- rekkep bize. Henüz... Çok şükür dercesine. Sarı, sapsarı fotoğraflar... Her resmin ortasında sen. Çoğu uzaktan, çok uzak- tan çektirilmiş. Her karede ıslak bir kelebeği andırıyorsun. Aşağıdakilerin hangisinde bu metinde başvurulan söz sanatları doğru işaretlenmiştir? Benzetme Abartma Tezat Konuşturma Kişileştirme A) ✓ 5 DENEME 6 hetfen TATINLARI

2. Benzetme sanatının temel ögeleri benzeyen ve kendisine benzetilendir. Benzetme yönü ve ben- zetme edatı ise yardımcı ögeler olarak kullanılır. Yardımcı ögeler kullanılmadan da benzetme yapılabilir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde benzetmenin temel ögeleri kullanılmıştır? A) Bir gün baksam ki gelmişsin Bir güvercin gibi yorgun uzaklardan yar B) Son demde bu mevsim gibi benzim de kül olmuş Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden C) Fırtınayı andıran orkestra sesleri Bir ürperiş getirir senin sinirlerine D) Vakit dolar, nakit biter kasanda Sevgi bir kitaptır gönül masanda 1 Diğer sayfaya geçiniz. isemyayincilik www.isemkitap.com