Yer yapısı Soruları

10. Akarsu, rüzgâr, buzulların etkisiyle aşınıp taşınan mal- zemelerin deniz diplerinde ve jeosenklinal alanlarda mil- yonlarca yıl birikmesiyle tortul tabakalar oluşur. Tortul tabakalar çekirdeğin etkisiyle hareket eden levhaların yaklaşmasıyla yan basınca maruz kalır, esnek yapılı olan- ların kıvrılarak yükselmesiyle sıradağlar meydana gelir. Eğer tabakalar sert yapılı ise kırılarak faylar oluşur. Kı- rilma sonucu yüksekte kalan kısım horstu, alçakta ka- lan kısım ise grabeni oluşturur. Türkiye'de horst ve gra- ben alanlarına Ege Bölgesi'nde, sıradağlara ise Kuzey Anadolu dağlık sahasında rastlanır. Bu parçada aşağıdakilerin hangisiyle ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir? A) Tortul tabakaların oluşumu B) Horst ve grabenlerin görüldüğü yer C) Fayların oluşum süreci D) Levhaların hareket etme sebebi E) Sıradağların oluşumu Diğer sayfaya geçiniz.

ğlak s al- al Y. 1025 1020 1015 1010 1005 Yukarıdaki basınç merkezinin etkili olduğu bir yöre ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kuzey Yarım Küre'de yer almaktadır. B) Bulutluluk oranı azdır. C) Buharlaşma potansiyeli fazladır. D) Hava hareketleri çevreden merkeze doğrudur. E) Nem açığı fazladır. Alçalicı hava hareketleri Alçaliaı hava hareketleri 2.

10. Dünya üzerindeki bazı bölgelerde birden fazla afet gerçek- yileşmektedir. IV Buna göre, haritada numaralandırılan bölgelerden hangi- sinde sık gerçekleşen afetler aşağıda yanlış verilmiştir? A) I. bölge + Kasırga, hortum, sel ve taşkın B) II. bölge → Sel, deprem, orman yangınları C) III. bölge → Erozyon, kuraklık, salgın hastalıklar D) IV. bölge → Aşırı yağış, sel ve taşkın, heyelan E) V. bölge + Deprem, tsunami, volkanik patlama

6. Aşağıdaki haritada verilen volkan alanlarının dağılışı incelendiğinde Güneydoğu Asya'daki Himalayalar ve çevresinde volkan alanlarının kesintiye uğradığı görülmektedir. A A A Aktif volkanlar ASönmüş volkanlar Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Levhaların uzanış doğrultusunun farklı olması B) İki kitasal levhaların ayrılması C) Eski oluşumlu (masif) kıta çekirdeği olması D) Kitasal levhaların karşılaşma alanında yerka- buğunun kalınlaşması E) Litosfer'in zayıf ve hassas özellikte olması

2017 23. Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralandırılarak koyu renkle gösterilmiştir. 111 IV Bu alanların hangisinde engebelilik daha fazladır? A) B) 11 C) II D) IV E) V

8. Manavgat Suyu, Türkiye'nin rejimi en düzenli akar. sulardan bir tanesidir. Üzerinde iki tane baraj bulu nan akarsu yörenin elektrik üretimine büyük katkı sağlamaktadır. Manavgat Suyu'nun uzunluğu 93 km olup, Batı Toroslardan doğar, dik yamaçlı kanyon- lar arasından geçer, şelaleler oluşturarak Manavgat ilçe merkezinden Akdeniz'e dökülür. Kar, yağmur ve yeraltı suları ile beslendiği için nehirde kuruma gö- rülmez. Yukarıda verilen açıklamaya bakılarak; I. Nehir karstik arazilerden geçmektedir. II. Menderesler oluşturarak akmaktadır. III. Belirli kesimlerde dev kazanlarına rastlanır. IV. Bölgenin en uzun akarsuyudur. gibi bilgilerden hangilerine ulaşılır? A) I ve II B) Il ve III C) III ve IV D) I ve III E) Il ve IV

· Volkanik arazilerde yer altında biriken gazların, büyük bir basınçla patlama şeklinde yüzeye çıktığı yerlerde oluşan çukurluklara, ne ad verilir? B) Krater C) Lapilli A) Maar D) Kaldera E) Koni

1. Deprem dalgaları Il Volkan patlamalan III. Maden aramaları IV. Okyanus akıntıları V. Atmosfer hareketleri Bilim adamları yerin derinlikleri hakkında tam bir fikir sahibi olabilmek için yukarıdaki doğa olaylarının hangilerinden faydalanmışlardır? A) I ve II B) Il ve IV C) IV ve V D) I, II ve III E) II, III ve IV

2 A) Tropikal kuşakta etkili olma Güneydoğu alizeler aşağıdaki özelliklerinden hangisiyle kuzeydoğu alizelerden ayrılır? B) Kaynağını dinamik yüksek basınç kuşağından alma C) Güney Yarım Küre’de etkili olma D) Okyanus akıntılarını etkileme E) Kıtaların doğu kıyılarında nemliliği artırma Yuk kez

Volkanizma sırasında magma bazen yerin iç kısmında soğuyarak katılaşır. Bunun sonucunda derinlik volka- 8. nizması oluşur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde derinlik vol- kanizması sonucu oluşmuş şekil ve bu şeklin bulun- duğu yerlerde yaygın olarak görülen kayaç cinsi doğ- ru verilmiştir? Şekiller Kayaç cinsi A) Batolit Bazalt B) Dayk Andezit C) Lakolit Volkan tüfü D) Sill Lapilli E) Dayk Granit

aralandırılarak koji Asağıdaki haritada bazı alanlar numaralan renkle gösterilmiştir. Bu alanların hangisinde engebelilik daha azdır? BI B) II C) III D) IV - EV

7. Magmanın yer kabuğunun içerisinde ya da yeryüzüne çıkıp katılaşmasıyla oluşan magmatik kayaçlar yer kabuğunun yaklaşık %65'ini oluşturur. Buna göre aşağıdaki kayaçlardan hangisi yer kabuğu- nun iç kısımlarındaki çatlak ve boşluklara sokulan mag- manın yavaş yavaş soğumasıyla oluşur? A) Tüf B) Granit C) Andezit D) Bazalt E) Obsidyen 3

1. İskoçya'daki tor topoğrafyası II. Nevşehir'deki peribacaları III. Denizli'deki Pamukkale travertenleri IV. Mısır'daki Nil Deltası Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin oluşumunda magmatik kayaçlar etkili olmuş- tur? A ve II B) I ve III C) II ve III D) Il ve IV E) III ve IV

12. Aşağıda yerkabuğunu oluşturan levhalar ile ilgi- li verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kitasal levhalar, okyanusal levhalara göre da- sinabiha yaşlıdır. B) Levhalar manto üzerinde yatay ve dikey yönde hareket etmektedirler. C) Çarpışan levhalardan, bir levhanın diğer levha- nin altına doğru girdiği yer dalma-batma kuşa- ğıdır. D) Viki okyanusal levhanın uzaklaşmasıyla magma yüzeye doğru çıkarak yeni yerkabuğu oluştu- rur. E) Levhaların en büyüğü Afrika Levhası'dır. 67

Magmanın yer kabuğunun içerisinde ya da yeryüzüne çıkıp katılaşmasıyla oluşan magmatik kayaçlar yer kabuğunun yaklaşık %65'ini oluşturur. Buna göre aşağıdaki kayaçlardan hangisi yer kabuğunun iç kısımlarındaki çatlak ve boşluklara sokulan magmanın yavaş yavaş soğumasıyla oluşur? A) Tüf B) Granit C) Andezit D) Bazalt E) Obsidyen

TUI VUI TA, NATALLAR, JEOLOJİK ZAMANLAR VE LEVHA TEKTONİĞİ 1 5. alanlarda ana gelir. nik tortul Aşağıda püskürük kayaçlar ile ilgili olarak veri- len bilgilerden hangisi doğru değildir? A) Lavlar havayla temas edince hızlı soğuduğu için dış püskürük taşlar ince kristalli ve camsı bir özellik gösterir. 4 B) Soğuma yavaş olduğu için iç püskürük taşlar iri unsurlu olur. C) Magmanın volkanik faaliyetler sonucu yeryüzüne çıkmasıyla dış püskürük kayaçlar oluşur. D Magmanın yer kabuğunun farklı derinliklerinde- ki taş ve tabakaların arasına sokularak yavaş yavaş soğumasıyla iç püskürük kayaçlar oluşur. E) Püskürük taşlar yeryüzünde en son oluşan taş grubudur. doğru bir ayalardır. arda bulu- sa sürede 4. ÜNİTE arın bulun- Yeryüzündeki kayaçlar, dış kuvvetler ve yer kabu- ğu hareketlerinin etkisiyle sürekli aşınıp biçimlenir. Aşınmaya karşı dayanıklı kayaçlar, çevresine göre yüksek ve belirgin yer şekillerini oluşturur.