Türkiye'de Afetlerin Dağılışı Soruları

8 Hava sıcaklıklarının meteorolojik ölçümlerle kaydedildiği 1860 yılından bu yana en yüksek sıcaklıklar 1990'dan sonra ölçülmüştür. Kara ve okyanus yüzey sıcaklığı son yüz yılda yaklaşık olarak ortalama 0,9°C artmıştır. Bu durum küresel ısınma ve buna bağlı iklim değişimlerinin kanıtıdır. İklim elemanlarındaki herhangi bir değişim, do- gal ve beşeri sistemler üzerinde önemli sonuçlar doğu- rur. Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir? A) Kutup buzullarının erimesiyle kutup ekosisteminin bozulması B) Özellikle karaların iç kesimlerinde kuraklık ve çöl- leşmede artış olması C) Deniz seviyesinin yükselmesi ve alçak sahillerin su- lar altında kalması D) Tropikal bölgelerde sıcaklık artışına bağlı olarak ka- sirga ve hortum risklerinin azalması E) Tundra bölgesinde artan sıcaklıkların etkisiyle bu sahalarda bitki ve hayvan türlerinin artması (

3. Çığ, aşırı kar yağışı yaşanan bölgelerde meydana gelir. Eski kar tabakasının yeni kar tabakasıyla karışamaması sonucu bir ses veya hayvan, insanların herhangi bir müdahalesi ile büyük kar kütlelerinin yer değiştirmesi veya kayması olayıdır. Buna göre, 1.) yapay çığ oluşturulması, II.) ağaçlandırma, III. taraçalama gibi etkenlerden hangileri bir bölgede çığ riskini azaltır? A) Yalnız I o B Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 159 k

1. İklim koşulları hem doğal hem de beşerî sistemler üzerinde etkili olmaktadır. Bir bölgenin iklim koşullarının değişmesi; I. tarım, II. madencilik, III. ormancılık, IV. dağcılık ekonomik faaliyetlerden hangilerini daha az etkiler? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

35. Bir bölgedeki biyoçeşitliliği fiziki, biyolojik ve paleocoğrafik faktörler etkilemektedir. Bu faktörler türlerin sayısını kontrol etmekte, bazı türlerin yok olmasına, kimi türlerin de yeryü- zünde yeni alanlara yayılımına yol açmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi türlerin yayılımına yol açan pa- leocoğrafik faktörler arasında yer alır? forler arasında yer AFOISMI A) Erozyonla toprak kaybı B) Arazinin engebeli yapısı Sulak alanların kurutulması D) İklim değişiklikleri E) Çayır ve meraların aşırı otlatılması

A A AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI-SOSYAL BİLİMLER-1 37 39. Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüze kadar geçen süreçte Türkiye'de mera hayvancılığının giderek azal- dığının besi ve ahir hayvancılığının ise arttığı görül- mektedir. BÜYÜK OKYA! (PASIF Türkiye'de bu değişimin; 1. besi ve ahir hayvancılığında çevresel etkilerin daha az olması, V. mera alanlarının giderek azalması, III. besi ve ahir hayvancılığında maliyetin daha az olması Yukar kayna dirildi I. nedenlerinden hangilerine bağlı olarak ortaya çık- tığı söylenemez? A) Yalnız B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I ve III II. III. yargil A) Ya

Aşağıdaki grafikler, sırasıyla Türkiye'de doğal afetlerin görülme oranını (1) ve Türkiye'de afetzede sayısına göre afet türlerinin oranını (11) göstermektedir. %2 %2%A0%3 4 %7 %4 %18 %21 % 14 %55 %45 %7 %10 %8 1 II Heyelan Kaya Düşmesi Sel ve Taşkın Deprem çığ Çoklu afet l Diğer Grafikte verilen bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? AX Çığın görülme oranı ve afetzede sayısına göre oranı aynıdır. Lo Görülme oranına göre afetzede sayısının en fazla olduğu doğal afet depremdir. Çoklu afetlerin oranı ile kaya düşmesi kaynaklı afetzede oranı aynıdır. Yes Afetlerin görülme oranları ile afetzede oranları paralellik göstermektedir. E) Oransal olarak en fazla görülen heyelandaki afetzede oranı, depremlerdeki afetzede oranından azdır.

ADIM B B B B TYT/Sosyal Bilimler 9. Jeolojik kökenli afet olan deprem, yer kabuğunda meydana gelen sarsıntılar sonucu oluşur. Depremle- rin büyük bölümü, yer kabuğunun fay hatları boyun- ca kırılmasıyla oluşan tektonik depremler şeklinde- dir. Büyük tektonik depremler bölgede farklı afetleri de tetikleyebilir. Buna göre aşağıdaki afetlerden hangisinin oluşu- munda tektonik depremlerin etkisi bulunmaz? A) Tsunami B) Heyelan D) Erozyon C) Çamur akıntıları E) Çığ

7. Aşağıdakilerden hangisinin, aerosollerin olmaması durumunda gerçekleşmesi beklenir? 1 A) Akarsu rejimlerinin bugünkünden daha düzenli olma- SI B) İklim koşullarının bugünküne göre daha kurak olması C) Ekvatoral iklimde yağışların çoğunun kış mevsiminde düşmesi D) Hava sıcaklıklarının bugünkünden düşük olması E) Denizlerin su seviyesinin bugünkünden daha yüksek olması

36. Sınır aşan sular iki ya da daha fazla ülkenin topraklarını ka- tederek akan sular olup, suyun çıktığı ülke ile aktığı ülke/ül- keler arasında kullanımının eşit olması söz konusu olmayan sulardır. Nil Nehri'nin sularının paylaşımı ile ilgili Dünya harita- sında gösterilen hangi iki ülke arasında sorun yaşan- maktadır? A) Libya - Somali B) Mısır - Nijerya C) Suriye - Türkiye D) Cezayir - Tanzanya E) Etiyopya - Misir -

Rusya'nın St. Petersburg limanından yola çıkan bir gemi en kısa rotayı izleyerek Fransa'nın Marsilya limanına gidecektir. Geminin izleyeceği rotada aşağıdaki su yollarından han- gileri bulunur? A) Korint Kanali - Cebelitarık Boğazı B) Kiel Kanali - Malakka Boğazı C) Süveyş kanalı - Babülmendep Boğazı D) Hürmüz Boğazi - Kerç Boğazı E) Dover Boğazi - Cebelitarık Boğazı

9. Ülkemizde, • Kuzey Anadolu Fay Hatti, • Batı Anadolu Fay Hatti, 12. • Doğu Anadolu Fay Hattı olmak üzere üç fay hattı bulunmaktadır. Fay hatlarının bulunduğu yerlere paralel olarak kaplıcalar gelişim göstermiştir. 200 WIJX3NX300 MIJN3L0X900 M134300X900 MITU RUNOD Buna göre fay hatlarının bulunduğu yerler dikkate alındığında aşağıda verilen illerin hangisinde kaplıca bulunma ihtimali daha azdır? A) Ağn B) Amasya C) Ankara D) Afyon E) Karaman DOGRUTERCIN

11. Sahip olduğu doğal ve beşeri unsurlara göre sınırlandırılmış, ge- nelde benzer özellikli yeryüzü parçaları veya mekân birimlerine bölge denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi işlevsel bölgelere ör- nek gösterilebilir ? A) Kuzey Anadolu Deprem Bölgesi B) Akdeniz Maki Bölgesi C) Doğu Marmara İstatistik Bölgesi D) Güneydoğu Ovalık Bölgesi E) Karadeniz İklim Bölgesi

3 B TYTI SOS BILIMLER Heyelan olayı ve kütle kayması ile ilgili verilen bilgi- lerden hangisi doğru değildir? A) İlkbahar mevsiminde görülen kar erimeleri heyelan olaylarını artırır. B) Eğimin fazla olduğu dağlık arazilerde daha çok görü- lür. C) Ülkemizde en çok Orta Karadeniz illerinde görülür. D) Kütle kayması sonucunda can ve mal kayıpları olur. E) Yanlış arazi kullanımı nedeniyle heyelan ve kütle kayması gerçekleşebilir.

A) Yalnız! B) I ve 11 C) I ve IV E) III ve V D) II ve III İSEM YAYINCILIK 2. Rüzgârlar geldikleri yerin özelliklerine göre sıcak, so- ğuk, nemli ve kuru gibi farklı özellikler göstermektedir. MI IV quos II Buna göre Türkiye'yi etkileyen yukarıdaki harita- da numaralanmış rüzgârlardan hangilerinin sıcak- lığı düşürürken yağış oluşumuna da neden oldu- ğu söylenebilir? A) Yalnız || B) Yalnız IV C) I ve II D) II ve III E) III ve IV Yalnız 3 4

Akdeniz iklim Bölgesi Sanayi Bölgesi K L M N Turizm Bölgesi Yukarıda verilen bölge siniflandırması şemasına aşa- ğıdaki merkezlerden hangisi yerleştirilirse doğru olur? K M N A) B) Samsun L İzmir İzmir Muğla İstanbul C Adana Antalya Muğla İstanbul Izmir Antalya Bursa Aydın Bursa Muğla Samsun Hatay İstanbul D) Izmir Hatay paigns

C) V. merkezde sıcaklıkların en yükse yağış miktarı oldukça azdır. ugu donemde merkez batı rüzgârlarının etkisiyle yıl boyunca bol ağış alır. E) II. merkez denizden karaya doğru esen rüzgârların etkisiyle her mevsim yağışlıdır. Twin mujan he mevsi 10. Gini optor with Will topak. sepat. 12641 Yukarıda yer alan ve afet boyutuna ulaşan olayın ortaya çıkmasında, 1. yağış miktarının fazla olması, + II. bitki örtüsünün orman olması, III. arazinin eğimli olması, IV. tabakaların yamaç eğimine dik uzanması. 4 faktörlerinden hangi ikisi daha etkili olmuştur? -Att vett B)tve itt D) Hvelv Il ve IV FloD mped C) II ve III