Kayaçlar Soruları

3. Aşağıda, kayaçlardan yararlanma ve kullanımıyla ilgili bazı özel- likler verilmiştir. Savaş aleti olarak kullanılması • Kale, sur, saray ve konut yapımında kullanılması Sanayide enerji olarak kullanılması ● ● • Süs eşyası olarak kullanılması Verilen özelliklerle, aşağıdaki kayaçlar birebir eşleştirilse hangisi boşta kalır? A) Obsidyen B) Lüle taşı D) Mermer C) Mercan kalkeri E) Kömür 89

4. Coğrafya öğretmeni derste kayaçlar konusunu anlatır- ken kayaç döngüsünün tanımını vermiş daha sonra ka- yaç döngüsünü bir şema halinde aşağıda göstererek öğ- rencilere boş bırakılmış yerleri doldurmasını istemiştir. Magma Püskürük kayaçlar Başkalaşım kayaçları Ayrışma ve ısınma Ayrışma ve ısınma Elvin: Metamorfizmaya uğrama Berkay: Erime ve soğuma Buse: Erozyon ve çözülme Ömer: Fosilleşme Uygar: Kristalleşme D) Elvin Tortular Kayaç döngüsünde boş bırakılmış yerlere yukarıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği yanıtın yazılması beklenemez? A) Ömer B) Uygar Tortullar kayaçlar E Buse CyBerkay

A 14. CASE V Erciyes Dağı ve Kapadokya Kula Volkan Konileri Yukarıda ülkemizde volkanik faaliyetler sonucu oluşmuş bazı ara- zilere ait görseller verilmiştir. SOSYAL BİLİMLER Bu arazilerde yaygın olarak bulunan kayaç türleri aşağıdakiler- den hangisidir? A) Kalker, jips, dolomit B) Konglomera, kil taşı, mil taşı, C) Mermer, kömür, kehribar Bazalt, tüf andezit E) Tebeşir, antrasit, kuvarsit

11. Aşağıda verilen kayaç çeşitlerinden hangileri oluşum bakımından aynı özellik gösterir? A) Taş kömürü - Linyit B) Granit - Konglomera C) Mermer - Andezit D) Siyenit - Volkan tüfü E) Kum taşı - Bazalt IE 11 IN C h

AL BILIMLER TESTİ i ol 9. Estetik ve dayanıklılığı nedeniyle geçmişte sa- natsal alanında kullanılan malzeme; günümüzde inşaat sektörü, dekorasyon, heykelcilik, süs eşyaları ve mezarcılıkta yaygın olarak kullanılmaktadır. Yukarıda kullanım alanı verilen kayaç türü aşağı- dakilerden hangisidir? A) Şist B) Mermer D) Cakıl taşı Cakil C) Kireç taşı Obsidyen 11. İnsan, bir varl yısıyla görün anlam lamla üzeri aras dırm ruhs din, bilir

9. Kayaçların aşınması ve aşınan malzemenin başka yerlerde birikmesiyle farklı yer şekilleri oluşur. Aşağıda verilen kayaçların oluşturduğu yer şekilleriyle il- gili verilen örneklerden hangisi yanlıştır? ->>>> Peribacası A) Dış püskürük kayaç B) Kimyasal tortul kayaç C) Başkalaşım kayaç → Hörgüçkaya D) Iç püskürük kayaç → Tor topografyası E) Fiziksel tortul kayaç → Irmak adası ->>>> Karstik şekiller 13 Ime Yayınevi

ygındır. yaygındır. temel ne- ve IV 7. Kayaçlar yeryüzündeki ya da yeraltındaki olayların etkisiyle başka bir kayaç türüne dönüşebilir. Buna göre, aşağıda verilen kayaç dönüşümleriyle ilgili ve- rilen örneklerden hangisi yanlıştır? A) Püskürük kayaç →Başkalaşım kayaca B) Başkalaşmış kayaç → Tortul kayaca C) Tortul kayaç Başkalaşım kayaca D) Püskürük kayaç → Tortul kayaca E) Tortul kayaç → Püskürük kayaca 191

kullanilmas 63638 50 ya da Magmanın, yer kabuğunun içerisinde ya da yüzeyind tik kayaçlar denir. Magmanın soğuduğu yere göre p yup katılaşmasıyla oluşan kayaçlara püskürük y kayaçlar, iç püskürük veya dış püskürük kayaçlar olara Buna göre, aşağıdaki püskürük kayaçlardan hange guduğu yere göre diğerlerinden farklı bir grupta yer ayrılır A) Granit D) Siyenit B) Gabro E) Diyorit Volkanik patlamal züne düşerek ba tururlar. Bu taba volkanik kayaçla nimini geciktirir. kuvvetler tarafı kule biçiminde yer şekilleri Ka Yukarıdaki p kenler hangi

Mermer Kuvarsit Gnays Şist i kayaçların yer de neklerin tümü yanlıştır? 10. Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde, kayaç türlerine ait ör- Püskürük Kayaçlar Andezit Mermer Gnays Bazalt E) Obsidyen A) B) C) Tortul Kayaçlar Tebeşir Kalker Obsidyen Dolomit Tüf Başkalaşım Kayaçları Granit Kuvarsit Jips Mermer Gabro Buna göre, fot munda etkili ol rilmiştir? 183 Fiziks B) Kimy Ba Kin E) E

1. KAZANIM TESTİ -7 Kayaçlanı sınıflandırır. Kayaçların özellikleriyle yer- yüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirir. Kayaçların fiziksel ufalanması sonucunda taneli materyaller ortaya çıkar. Dış kuvvetler tarafından taşınıp biriktirilen bu ma- teryaller doğal çimento maddeleriyle birleşerek tortul kayaçları oluşturur. Aşağıdaki tortul kayaçlardan hangisi bu şekilde oluşma- miştir? A) Traverten D) Kil taşı B) Çakıl taşı E) Mil taşı C) Kum taşı 5. b Püskürük v mineral ve yaçları oluş Buna göre kilerden h A) Dış ku B) Yer al C) Heyel D) Yüks-

Linyit Alçı taşı Kum-taşı ortaktir? Yukarıdaki kayaçlar için aşağıdaki özelliklerden hangisi A) Tortul kayaçların başkalaşmasıyla oluşmaları B) Tabakalı yapıda olmaları C) Karstik arazilerde yaygın olmaları B) Doğrudan enerji kaynağı olarak kullanılmaları EAşınıma karşı dirençlerinin yüksek olması püskürük veya to aç altında başkalaşma Obsidyen Kuvan 12. Aşağıda Türkiye'nin üc toğraflar verilmiştir. TOPRA Trave

10. Aynı türde kayaçların yoğun bulunduğu yerlerde bel- li topografik yapılar öne çıkar. Be Aşağıda bu durumun örnekleri olarak verilmiş ifadelerden hangisi doğru örnekleme olamaz? Mercan kalıntılarından oluşan atol ve resiflerin engebeli bir topografik yapı oluşturmaları Kalker ve jips gibi kayaçların yoğun olduğu böl- gelerde karst topografyasının yaygın olması C) Kalın tüf tabakalarının yaygın olduğu yerlerde peribacalarının gelişmesi Tor topografyasının oluşumunda granit kütleleri- nin etkili olması 2010 E) Kumtaşının yoğun olduğu yerlerde kırgıbayır de- nen yüzey şeklinin gelişmesi 13

a kiy kanizma olayları gisinin 2. tan sol Gediz Nehri'nin yatağı boyunca aşağıdaki kayaç türlerinden hangisine rastlanma ihtimali diğerle- rine göre daha düşüktür? A) Kenglomera C) Kiltagr E) Serpantin Yukarıdaki gileri, volk kan malze oluşmuşt kayas A) I vell Bastalasim Metamorfic Kum tagi D) BresTortul Bu resimde gösterilen ve kullanım alanı oldukça yaygın olan kayaç ile ilgili aşağıda verilen özel- liklerden hangisi yanlıştır? A) Yer kabuğunun oyuk, boşluk ve çatlaklarında oluşur. IV Dient V. Granit B) Feldspat, mika ve kuvarsa minerallerinden oluş- tuğu için üç renkten oluşur. 5. Van G Geogr riyet AYDIN YAYINLARI C) Aşınmaya karşı direncli yapıya sahiptir. D) Üzerinde oluşan yer şekilleri kısa sürelidir. E) İnsanlar tarafından dayanıklılığı nedeniyle yapı malzemesi olarak kullamlırlar. dilar. hatti sini 3. Kuzey İrlanda'da bulunan "Devler Kaldırımı" yeryü- zündeki ilginç jeolojik oluşumlardan biri olup 1693'te keşfedilmiştir. Volkanik patlamalar sonucu oluşmuş yaklaşık 40000 sütundan oluşan bu kayalar yeryü- züne çıkan lavların çok hızlı bir şekilde soğumasıyla oluşmuşlardır. çıka Şid Buna göre aşağıdaki kayaçlardan hangisinin "Dev Kaldırımlarının" yapısını oluşturduğu söyle- nebilir? E

r. Kesir uğunu, terir. ilçeğin- kları mm'nin asal ik- yayılış gi step miktarı 2. Granit kayaçları çevresine göre yüksek ve belirgin şekiller oluştururlar. Bu durum kayacın hangi özelliğiyle ilişkilendiri- lebilir? A) Aşınmaya karşı dirençli olması B) Volkanik kökenli olması C) Mineral çeşitliliğinin fazla olması D) Kurak veya yarı kurak bölgelerde bulunması E) Genç oluşumlu olmaları 1 1 1

1 7. Kayaç (taş), bir ya da birden fazla mineralin birleşmesin- den oluşan katı ve doğal bir maddedir. Kayaçların içeri- sindeki bazı mineraller, suda çözünerek çeşitli alanlarda suyun buharlaşmasıyla çökelir. Çökelen minerallerin üst üste birikip sertleşmesiyle kimyasal tortul kayaçlar oluşur. Aşağıdakilerden hangisi, kimyasal tortul kayaçlara verilebilecek örneklerden biri değildir? Ma A) Kireç taşı D) Kaya tuzu B) Traverten C) Alçı taşı E) Mercan kalkeri

amaları ile gisi HIN 5. Aşağıdaki şekilde bir bölgede yaygın olarak bulunan yer şekilleri gösterilmiştir. Galeri A) B) C) Polye Obruk Sarkit Dikit Sütun Uvala Dolin Tüf Kalker Granit Bazalt E Kumtaşı DENEME-3 Mağara Karstik kaynak Lapya Kalker Bu bölgede yer alan kayaç türü ve etkili olan dış kuvvet aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Kayaç Türü Dış Kuvvet Kanyon vad Traverten Akarsular Yer altı ve Yerüstü suları Rüzgarlar Akarsular Dalgalar 1