Enerji Akışı ve Madde Döngüleri Soruları

de § 4. mingin S unutud eblert com uso singlu2 hibrid nebelost illetes njol aliin60 O unutud ebriela obeide A) I IV 9V 198 Ispob telley ulud abnimetoa ametzonA nobrebisbes nihelmöb shberi.someo is in hs kimev B) II Bes linovso19 Ningalloviz SIO SVE sonnel C) IN elvisille silojot nerud be bebisicomis abobaugrob X Yukarıdaki şekil üzerinde numaralandırılarak gösterilen yerlerden hangisinde, biyoçeşitliliğin en fazla olması beklenir? 11 D) IV (III) DI E) V

1. İklim değişikliğine bağlı olarak asıl yayılış alanı dışındaki bölgelerde yetişen bitkilerdir. II. 30° -40° enlemleri arasında kızılçamların tahribi ile oluşan çalı topluluğudur. III. Bulundukları alanın iklim ve topografya özelliğine uyum sağlamış ve sadece o bölgede yaşayan bitki türüdür. Özellikleri verilen bitki türleri aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Antropojen bozkır B) Maki Relikt D Relikt E) Endemik || Endemik Antropojen bozkır Antropojen bozkır Maki Maki ||| Relikt Endemik Endemik Endemik Relikt

i 10. Okyanus ve denizlerde dalgalanma sonucunda atmosfere karışan tuz kristallerine aerosol denir. Aerosoller dünya için oldukça önemli maddelerdir. Aerosoller; 1. bulut oluşumu, II. yağış oluşumu, III. toprak verimliliği, IV. okyanus akıntıları ap10 gibi özelliklerden hangileri üzerinde etkili olmaktadır? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV C) II ve III E) I, II ve III

3. Aşağıdaki tabloda K, L ve M ile belirtilen madde döngü- lerine ait bazı özellikler verilmiştir. Özellik Ölen bitki ve hayvanlar, ayrıştırıcılar tarafından parçalanır. Mikroorganiz- malar nitrit ve nitrata dönüştürür ve böylece döngüye katılmış olur. Kömür, gaz, petrol gibi maddelerin yanmasında kullanılır. Karalarda kömür, doğal gaz, petrol, kireç taşı içerisinde yer alır. Bu döngüler aşağıdakilerden hangisinde doğru ola- rak verilmiştir? K -A) Karbon B) Oksijen C) Oksijen DAzot EXAzot K L M L Oksijen Karbon Azot Oksijen Karbon M Azot Azot Karbon Karbon Oksijen

Ekosistem ve Madde Döngüsü 1. Aşağıda su döngüsü ile ilgili bir görsel verilmiştir. Terleme Ver üstü sularım Buharlaşma bubartagmasi Yoğuşma Vagner Yer alti akas Kar Bu görselden hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? 40 A) Suların hidrosfer, litosfer, atmosfer ve biyosfer ara- sında sürekli yer değiştirdiğine 3. Bitkiler ler gru B Yeryüzünde bulunan suların sıcaklığın etkisiyle bu- harlaşarak atmosfere karıştığına C Atmosferdeki su buharının bazı faaliyetler sonucun- da yağış olarak tekrar yeryüzüne döndüğüne 3 y D Yağışlarla yeryüzüne ulaşan suyun bir kısmının bu- harlaşarak tekrar atmosfere döndüğüne E) Yağışlarla yeryüzüne ulaşan suyun tamamının yü- : 4. zeysel akışa geçerek göl ve denizlere ulaştığına 2. Karbon, fotosentez için çok önemlidir. Atmosferdeki kar- bondioksit miktarı bellidir. Tüketilen miktarda karbondi- oksit sürekli olarak atmosfere dönmemiş olsaydı foto- sentez giderek azalacak ve neticede bitkilerin organik Yu ge it nu

2. eri bütün toprak türlerinde aynı oranda yayılış gösterirler. P Yukarıda verilen bilgilerden kaç tanesi doğrudur? X₁² C) 3 D) EX5 Coğrafya dersinde madde döngüleri konusunu işleyen Vedat Öğretmen, karbon döngüsü ile ilgili öğrencilerin- den öğrendiklerini söylemelerini istemiştir. Cansu Tansel Cemre Karbondioksit güneşten gelen zararlı ışınların yeyüzüne ulaşmasına engel olur. Denizler ile atmosfer arasındaki kar- bon alışverişi çok yavaştır. Karbon döngüsü sadece atmosfer ile hidrosfer arasında gerçekleşir. Bitkiler fotosentezle atmosferdeki karbondioksiti kullanarak besin ve oksijen üretirler. Karbon atomları, canlı dokularını meyda- na getiren bileşikleri oluşturması nede- niyle tüm yaşamın temel taşıdır. A) Cansu - Demet C) Tansel - Cemre Demet E) Cansu - Tansel alır Hakan Buna göre karbon döngüsü ile ilgili öğrencilerinden hangileri yanlış bilgi vermiştir? Besin zi bırakılar A) Su 4. Aşağı özelli B) Tansel - Demet D) Cemre - Hakan sa B) S Su es D) MADDE DÖNGÜLERİ 1. Karbon Döngüsü: Karbon atomları, canlı dokularını meydana getiren tüm yaşamın temel taşıdır. Canlıların temel yapısını oluşturan karbon; havada CO₂ suda CO₂ ve bikarbonat hâlinde, karada ise karbon, kömür, doğal gaz, petrol ve 5. D) E

Ekosistem ve Madde Döngüsü 1. Deniz ve göllerde canlıların büyük bir bölümü dibe 3. Aşa yakın kısımlarda yaşamaktadır. ve ● ● ● Bir ekosistemde ayrıştırıcılar olmadan madde ve enerji döngüleri devam etmez. ✔ Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran böl- gelere "biyom" adı verilir. • Kara ve denizlerin dağılımı, canlıların yeryüzüne yayılışını etkiler. Denizler karalarda yaşayan canlı- lar için, karalar ise denizlerde yaşayan canlılar için yayılmaya engeldir. Bitki ve hayvan türleri bütün toprak türlerinde aynı oranda yayılış gösterirler. Yukarıda verilen bilgilerden kaç tanesi doğrudur? A₁ A2 C) 3 D) EX5 Coğrafya dersinde madde döngüleri konusunu işleyen Vedat Öğretmen, karbon döngüsü ile ilgili öğrencilerin- den öğrendiklerini söylemelerini istemiştir.

2. Karbon, fotosentez için çok önemlidir. Atmosferdeki kar- bondioksit miktarı bellidir. Tüketilen miktarda karbondi- oksit sürekli olarak atmosfere dönmemiş olsaydı foto- sentez giderek azalacak ve neticede bitkilerin organik madde üretmelerine imkân kalmayacaktı. Bunun sonu- cunda besin zinciri yaklaşık 35 yıl gibi kısa bir süre so- nunda duracak ve yeryüzünde hayat sona erecekti. Aşağıdakilerden hangisi karbon döngüsü sırasında- ki kesintinin nedenlerinden biri değildir? A) Deniz hayvanlarının kabuk oluşumunda kullanılması B) Deniz hayvanlarının ölümü ile dibe çökmesi ve kar- bonatlı kayaçlar hâlinde depo edilmesi C) Kara ve deniz bitkileri tarafından fotosentezde kulla- nılması D) Karbonatlı kayaçların, fiziksel ve kimyasal yollarla ayrışması E) Ölen canlıların bünyesindeki karbonun zamanla ba- sıncın etkisiyle fosil yakıtlara dönüşmesi III. Paleocoğrafya Faktörleri: değişiklikleri, canlıların

9 3. Test - 2 Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran bölge- lere "biyom" adı verilir. Her biyomun kendine özgü bitki ve hayvan türleri vardır. Karasal biyomlar, genellikle ora- da hakim olan ...... I ......türüne göre, su biyomları ise II ...... göre sınıflandırılır. ...... Buna göre karasal biyomlar ve su biyomlarının sınıf- landırılmasında kullanılan ölçütler nelerdir sorusu- nun doğru cevaplanabilmesi için yukarıdaki parça- da I ve Il numaralı boşluklara gelecek terimler aşağı- dakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) bitki türüne B) enleme sic I suyun özelliklerine karasallık derecesine E) toprağın rengine DESEC 11 oric suyun özelliklerine okyanus akıntılarına bitki türüne suyun derinliğine suyun sıcaklığına LIMYASAL Thoryanız

7. Test-1 Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran bölge lere " biyom" adı verilir. Aşağıdaki biyom ve bitki örtüsü eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Biyom A) Deniz biyomları B Çalılık G) Çöl D) Tatlı su E) Tundra Bitki örtüsü Bitkisel planktonlar Yüksek boylu ağaçlar Kaktüs ve çalılar Saz ve kamış Kara yosunları playlarının Eko 8. Adnan coğrafya dersinde azot döngüsü ile ilgili etkinli aşağıdaki gibi işaretliyor. D 1

er) benimhoc 10. Aşağıdakilerden hangisi oksijen tüketimi ile ilişkilendiri Gl mez? A) Solunum B) Orman yangınları C) Besinlerin yanması D) Fosil yakıtların yanması -E) Suyun fotolizi ramill 2. hoe wondo Yeryüzünde fer arasında yeryüzü ile a jik döngü ya Buna göre aşamaların A) Terleme C) Volkani

16 sorgio8 160 11. Aşağıdaki olaylardan hangisi madde döngüleri içinde ka3. bon tüketimi yaparken aynı zamanda oksijen açığa çıkması sağlar? A) Bitkilerin fotosentez yapması B) Fosil maddelerin yanması C) Ana kayanın parçalanması D) Deniz hayvanlarının kabuk oluşumu E) Solunum 3 V 3 2 D HOSA 1209056 O B < 30 ( Okyar layan verilir Buna aeroe A) Ya C) OI

7. 13. AYT-COĞRAFYA Sc Ekosistemi oluşturan canlı ve cansız unsurlar, sürekli etkileşim hâlindedir. Dolayısıyla ekosistemde canlı ve cansız unsurlar ara- sında gerçekleşen madde ve enerji akışı sayesinde devamlılık sağlanır. Besin maddeleri ve enerjinin üreticilerden otçullara, oradan da etçillere doğru aktarılmasına besin zinciri denir. BENIM HOCAM Buna göre, aşağıdakilerden hangisi besin zinciri için yanlış bir bilgidir? A) Besin zincirinde enerji akışı tek yönlü değildir. B) En çok canlı çeşitliliği besin zinciri içinde üretici gruptadır. C) Üreticiden tüketiciye enerji azalarak devam eder. D) Besin zinciri içinde birey sayısı en az III. tüketici gruptadır. E) Toksin madde oranı en düşük üretici gruptadır. ww PAR DOLL

10. Su döngüsünde beşeri uygulamalara bağlı olarak bazı sorunlar ortaya çıkabilmektedir. ● Yeraltı sularının beslenmesini engellemek Drenanj kanalları açılarak bataklıkların kurutulması Sıvı atıkların arıtılmadan akarsu ve denizlere boşaltıl- masi Aşırı su, kimyasal gübre kullanımı ve ilaçlama ile ta- rimsal verimliliğin artırılması Buna göre, aşağıdakilerden hangisi su döngüsünde so- runlar ortaya çıkaran bu tür etkinliklerden biri değildir? A) Ulaşım için akarsuların düzenlenmesi B) Sulak alanların kurutulması C) Kentlerin yatay olarak genişlemesi Tarımsal üretim E) Sanayi faaliyetleri

19. Ekosistemlerde üretilen karbondioksit; litosfer, hidrosfer ve atmosfer arasında dolaşmaktadır. Bu dolaşım sırasında belli bir süreliğine karbon depolanmakta ve atmosfere geri dönmesi gecikmektedir. Aşağıdakilerden hangisi karbonun depolanmasını sağlayan olaylardan biri değildir? A) Orman yangınları B) Tortullaşma C) Fosil yakıtların oluşumu D) Deniz canlılarının kabuk oluşumu E) Bitkilerin fotosentezi

7. Yeryüzünde bulunan sular; hidrosfer, litosfer, at- mosfer, biyosfer, arasında sürekli yer değiştirir. Su- yun sivi, katı ve gaz hâlinde yeryüzü ile atmosfer arasında sürekli yer değiştirmesine hidrolojik dön- gü ya da su döngüsü denir. Aşağıda verilenlerden hangisi su döngüsünü olumsuz etkileyen faaliyetlerden birisi değildir? A) Akarsuyun yönünün değiştirilmesi B) Sulak alanların kurutulması C) Yer altı sularının aşırı kullanılması D) Akarsu ve göllerden ulaşımda yararlanılması E) Akarsu yatağının islah edilmesi